ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղը հյուրընկալեց «Դասավանդիր Հայաստան» ծրագրի ներկայացուցիչներին, ովքեր ներկայացրին «Դասավանդիր Հայաստան» ծրագրի առաքելությունը, դիմելու կարգը և հետագա գործունեությունը։
Տարիների համագործակցության փորձը ցույց է տվել, որ Պոլիտեխնիկի շրջանավարտներն իսկապես առանձնացել են իրենց մասնագիտական որակներով, կարողություններով և ստեղծագործական ունակություններով: Նշենք, որ բացի դասավանդվող առարկաներից՝ ունակ են ղեկավարել նաև ռոբոտաշինական, ձեռնարկատիրական և այլ խմբակներ:
Այս ծրագրի ծրջանակներում ուսանողները հնարավորություն ունեն կերտելու իրենց կարիերան, դառնալու կայացած մասնագետներ, փայլուն առաջնորդական հմտություններով ուսուցիչներ: «Դասավանդիր Հայաստան» ծրագիրը հավաքագրում և վերապատրաստում է համալսարանների շրջանավարտներին որպես ուսուցիչներ, այնուհետև երկու տարով գործուղում Հայաստանի մարզային դպրոցներ, որտեղ կա նրանց մասնագիտությամբ ուսուցիչների կարիք։ Ծրագրի առանձնահատկությունն այն է՝ պարտադիր չէ, որ մասնակիցը մասնագիտությամբ լինի մանկավարժ, միայն հարկավոր է ունենալ դասավանդելու և Հայաստանի զարգացմանը նպաստելու ցանկություն, մյուս խնդիրները, ինչպիսիք են վերապատրաստումը, տեղավորումը մարզային դպրոցներում, վարձատրությունը լուծում է ծրագիրը: «Դասավանդիր Հայաստան» ծրագիրը «Կրթություն բոլորի համար» միջազգային ցանցի մասն է կազմում, բոլորն ունեն մեկ միասնական նպատակ՝ հավասար կրթական հնարավորությունների ստեղծում բոլոր երեխաների համար։
Հուսով ենք, որ ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի ուսանողներն իրենց որոշակի ներդրումը կունենան այս ծրագրում՝ կիրառելով իրենց համալսարանական գիտելիքները:
2018 թվականի նոյեմբերի 29-ին ՀԱՊՀ-ում տեղի ունեցավ համալսարանի 85- ամյակին նվիրված տարեկան գիտաժողովը, որին զեկուցումով մասնակցեցին նաև Վանաձորի մասնաճյուղի ուսանողները:
Գիտաժողովին ներկայացվեց «Լոռու մարզում ագրոտեխնոպարկի ստեղծման անհրաժեշտությունը և տնտեսական հիմնավորումը» թեմայով զեկույց (հեղ. տ.գ.թ., դոցենտ Միքայել Նաջարյան, Նելսոն Մամուլյան, մագ. Անժելա Հովհաննիսյան, բակ. Աստղիկ Առաքելյան), որտեղ դիտարկվում է Լոռու մարզում Ագրոտեխնոպարկի ստեղծման անհրաժեշտությունը՝ որպես մարզի գյուղատնտեսության ոլորտի զարգացման խթան: Բերված են առաջարկվող Ագրոտեխնոպարկի կառուցվածքի առանձին բաղադրիչները և դրանց ստեղծման տնտեսական հիմնավորումը: Նշված են կանխատեսվող փոփոխությունները:
Աշխատանքը կարևորվում է նաև նրանով, որ հետազոտական գործունեությունն իրականացրել են մասնաճյուղի ուսանողները, որոնք ընգրկված են մասնաճյուղում վաղուց արդեն ավանդույթ դարձած թիմային աշխատանքներում: Հետազոտական աշխատանքի արդյունքները ներկայացված է Վանաձորի Առևտրաարդյունաբերական պալատին և ՉԻՆՎԱՆ ՍՊԸ-ին, որպես ներդրումային ծրագիր:
Ներկայացված նյութը երաշխավորվել է տպագրության ՀԱՊՀ «Լրաբեր» ամենամյա Գիտական հոդվածների ժողովածույում:
Կատարված աշխատանքների մի հատված ուսանողները ներառելու են իրենց ավարտական աշխատանքներում:
Աշխատանքը հաջորդիվ կներկայացվի Վանաձորում 2019թ. փետրվարին նախատեսված ներդրումային ֆորումին:
Աշխատանքային խմբի ղեկավար, տ.գ.թ.,
դոցենտ Միքայել Նաջարյան
Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանում տեղի ունեցավ համալսարանի 85-ամյակին նվիրված տարեկան գիտաժողով, որին մասնակցեցին նաև Վանաձորի մասնաճյուղի դասախոս` Արուսյակ Մադոյանը և «Տնտեսագիտություն» մասնագիտության մագիստրատուրայի ուսանողուհի Արփինե Ղարաքեշիշյանը:
«Արդվին» ԲԲԸ-ի համար կատարվող աշխատանքը կրել է շարունական բնույթ: 2017թ. գիտաժողովին ներկայացվել է «Արդվին» ԲԲԸ–ի արտադրած սինքրոն էլեկտրոշարժիչների պահանջարկի հետազոտումը ՀՀ ջերմոցային տնտեսություններում» թեմայով զեկույցը, որտեղ ընկերությանն առաջարկվել էր ՀՀ-ում իրացման նոր շուկա: 2018թ. գիտաժողովին ներկայացվեց «Արևային կայանի ներդրումը որպես «Արդվին» ԲԲԸ-ի մարքեթինգային ծախսերի փոխհատուցում» թեմայով զեկույցը, որը ներդնելով՝ ընկերությունը ստանում է ոչ միայն մաքուր էներգիա, այլև փոխհատուցում է իր մարքեթինգային ծախսերը՝ ՀՀ շուկա մուտք գործելու համար: Վերջինս ընդունվել է ընկերության կողմից և այժմ միջոցառումներ են ձեռնարկվում առաջարկն իրականություն դարձնելու համար:
Թեման բավական արդիական է, քանի որ մեքենաշինական ձեռնարկությունների զարգացումը զգալի դեր ունի երկրի տնտեսության զարգացման գործում:
Ավագ դպրոցների հետ համագործակցության պայմանագրի շրջանակներում՝ Դսեղի Հովհ. Թումանյանի անվան միջնակարգ դպրոցի աշակերտներն այցելեցին ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղ՝ մասնագիտական կողմնորոշման նպատակով: Աշակերտներին ուղեկցում էր ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի շրջանավարտ Արեն Երանոսյանը, ով «Դասավանդի´ր Հայաստան» կրթական ծրագրի շրջանակներում սույն դպրոցում դասավանդում է հանրահաշիվ և երկրաչափություն:
Աշակերտները շրջեցին տեխնիկապես գերհագեցած լաբորատորիաներով, ծանոթացան սարքավորումներին, այցելեցին ռոբոտաշինության, հեռահաղորդակցման և սարքավորումներով հագեցած լաբորատորիաներ: Մինչ լաբորատոր փորձեր կատարելը, արտաքին կապերի համակարգող Տաթևիկ Մարգարյանը աշակերտներին ներկայացրեց Պոլիտեխնիկը՝ իր հնարավորություններով և հեռանկարներով հանդերձ, նշեց նաև ինժեներական կրթության կարևորության մասին: Ֆիզիկայի լաբորատորիայի վարիչ, դասախոս Մարինե Մանուկյանը նորագույն սարքավորումների վրա կատարեց լաբորատոր փորձեր. մեխանիկական տատանումների ուսումնասիրության լաբորատոր հարթակի վրա փորձերի կատարման ժամանակ աշակերտները գործնականորեն կիրառեցին և ամրապնդեցին իրենց տեսական գիտելիքները մաթեմատիկական, ֆիզիկական ճոճանակների տատանումների մասին: Ռոբոտաշինության լսարանում խմբակի վարիչ Արաքսյա Բալյանը աշակերտներին ծանոթացրեց ռոբոտաշինության խմբակի աշխատանքներին, աշակերտների պատրաստած ռոբոտներին:
Ավագ դպրոցի աշակերտները տեղեկատվական հանդիպման ընթացքում կարողացան ընդլայնել գիտելիքները ինժեներական ոլորտում, կողմնորոշվեցին, թե ինչպես ճիշտ օգտագործել իրենց ներուժը տվյալ ոլորտում:
ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղում «Ձեռնարկությունների տնտեսագիտություն և կառավարում» բաժնի երրորդ կուրսի ուսանողների հետ «Ներդրումների և նորամուծությունների կառավարում» առարկայից տեղի ունեցավ գործարար խաղ՝ «Քարի մշակման արտադրամասի ընդլայնման համար նոր հաստոցների ձեռքներման տեխնիկոտնտեսական հիմնավորումը» թեմայով։ Միջոցառումը կազմակերպել էր դասախոս Արևիկ Մադոյանը, ով նշեց, որ խաղի նպատակն է ուսանողների մոտ ձևավորել թիմում աշխատելու ունակություններ, սերմանել աշխատանքի նկատմամբ պատասխանատվություն, ինչպես նաև՝ տեսական գիտելիքների պրակտիկ կիրառություն։
Աշխատանքը կազմված էր մի քանի մասից։ Ակզբում ներկայացվեցին արտադրամասի պատմությունը և առանձնահատկությունները։ Աշխատանքի կատարման համար ստեղծվել էին աշխատանքային խմբեր, որոնք զբաղվել էին կոնկրետ խնդրի ուսումնասիրությամբ և լուծումով։ «Կոմերցիոն» բաժինն զբաղվում էր անհրաժեշտ սարքավորումների պարամետրերի ուսումնասիրությամբ և հաստոցների ձեռքբերման ամենանպատակահարմար տարբերակի ընտրությամբ: Այն հիմնավորեց ներդրումների անհրաժեշտությունը: «Հաշվարկային» բաժինը, ուսումնասիրելով «Կոմերցիոն» բաժնի կողմից ներկայացված հաստոցների ձեռքբերման համար անհրաժեշտ վարկային միջոցների հայթհայթման ուղիները՝ հիմնավորեց նվազագույն ներդրումներով առավելագույն արդյունք ստանալու տարբերակը, ինչպես նաև՝ անհրաժեշտ վարկային մրջոցների մարումները արտադրանքի ծավալների փոփոխման և նոր սարքավորումների ներդրման պարագայում՝ հաշվի առնելով մարդկային գործոններ մինիմալացումը։ «Մարքեթինգային» բաժինն առաջարկեց արտադրանքի իրացման նոր շուկաներ գրավելու տարբերակ, նաև տարբերակներ՝ ժամանակակից տեխնոլոգիաների կիրառման միջոցով ընկերությունը ներկայանալի դարձնելու և ոլորտում շահեկան դիրք գրավելու համար։
Աշխատանքն ամփոփեցին տնտ.գ․թ․, դոցենտ Լուսինե Աղաբաբյանը, դասախոս Կալիպսե Մնացականյանը և Էմիլյա Մովսիսյանը, ովքեր նշեցին, որ նման թիմային աշխատանքները շատ կարևոր են մասնագիտական գիտեիքների խորացման համար, նշեցին նաև թեմայի արդիականության և ժամանակից պահանջներին համապատասխանության մասին։
Կրթության, գիտության ոլորտում ներդրած ավանդի համար և Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի հիմնադրման 85-ամյակի կապակցությամբ ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի փոխտնօրեն տեխնիկական գիտությունների դոկտոր Միշա Մամիկոնի Սիմոնյանը և ուսումնամեթոդական բաժնի վարիչ տեխնիկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Միքայել Թովմասի Նաջարյանը պարգևատրվել են Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարության պատվոգրով:
Ս.թ. նոյեմբերի 26-ին սկսվեց ՀԱՊՀ հոբելյանական տարեկան գիտաժողովը՝ նվիրված Հայաստանի առաջին հանրապետության 100-ամյա և Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի հիմնադրման 85-ամյակի հոբելյաններին:
ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի տնօրեն, տեխնիկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Արմեն Գերասիմի Խառատյանը պարգևատրվեց Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի բարձրագույն պարգևով՝ ոսկե հուշամեդալով:
Արմեն Խառատյանի կյանքի ուղին անմնացորդ կապված է Պոլիտեխնիկի հետ: Ոսկե մեդալով ավարտելով դպրոցը, 1975թ ընդունվել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի Կիրովականի մասնաճյուղ: Ինստիտուտում եղել է Լենինյան թոշակառու: Ավարտելով ԵրՊի ասպիրանտուրան, հաջողությամբ պաշտպանելով թեկնածուական ատենախոսությունը՝ կրկին վերադարձել է հարազատ կրթօջախ և անցել աշխատանքային կարիերայի բոլոր աստիճաններով՝ ասիստենտ, դոցենտ, ամբիոնի վարիչ, դեպարտամենտի վարիչ, փոխտնօրեն, տնօրեն: Բոլոր պաշտոններում աշխատել է անմնացորդ նվիրումով՝ ի նպաստ Պոլիտեխնիկի:
Ուրախ ենք, որ այսօր ստեղծվել է կրթության, գիտության, նորաստեղծության մի գեղեցիկ միջավայր, որտեղ ստեղծված են բոլոր պայմանները՝ ուսանելու և ստեղծագործելու համար:
Մասնաճյուղի հանրույթը, ուսանողությունն ու աշակերտությունը սրտանց շնորհավորում են սիրելի տնօրենին՝ ըստ արժանվույն պարգևատրման համար: Այս պարգևը Մասնաճյուղի տնօրենի երկարամյա և բեղմնավոր գործունեության գնահատանքն է:
ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի ուսանողական խորհուրդը՝ դասախոսներ Արևիկ Մադոյանի և Տաթևիկ Մարգարյանի ուղեկցությամբ մասնակցություն ունեցան «Չբացահայտված Լոռին» ճանաչողական նախաձեռնությանը, որն իրականացվում է “Troya Kredo” նախագծի շրջանակներում: Նախագծի նպատակն է բացահայտել Լոռվա աշխարհի դեռևս չբացահայտված գողտրիկ անկյունները:
Պոլիտեխնիկցիներն այցելելեցին Ախթալայի 10-րդ դարում հիմնադրված պարսպապատ վանական համալիր: Քահանան ներկայացրեց եկեղեցու ողջ պատմությունը: Պարզվում է՝ միջնադարում վանքը հայտնի է եղել որպես Պղնձահանքի վանք: Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու պատերը նկարազարդված են հրաշալի պահպանված որմնանկարներով և Ախթալայի եկեղեցին ամբողջ Կովկասում ամենաշատ որմնանկարներ ունեցող եկեղեցին է:
Այցելեցինք «Արամյանցի դղյակ»՝ Թիֆլիսահայ մեծանուն գործարար, բարերար Միքայել Արամյանցի 117-ամյա տունը, որն Ախթալայի հպարտությունն է: Այն կառուցված է շվեյցարական ոճով: Ժամանակին այն ոչ միայն Արամյանցների համար է որպես հանգստյան տուն ծառայել, այլև դարձել է հայ մտավորականության հավաքատեղի: Ցարական Ռուսաստանի օրոք Արամյանցի տունը Լոռվա ձորում էլեկտրական լուսավորությամբ լուսավորվող միակ շինությունն էր, իսկ թենիսի խաղադաշտն առաջինն է եղել Հայաստանում: Խորհրդային տարիներին Արամյանցի տունը վերածվել է առողջարանային ու հանգստի կենտրոնի:
Այնուհետև այցելեցինք Ձորիգեղի կամուրջ, որը գտնվում է Թեղուտ գյուղից 3 կմ հյուսիս-արևելք և կառուցվել է 17-րդ դարում:
Արդյունքում բացահայտեցինք Լոռվա բնաշխարհի այնպիսի վայրեր, որտեղ քիչ են այցելում զբոսաշրջիկները և շատ չբացահայտված պատմություններ իմացանք:
ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի տնօրենը, դասախոսները և ուսանողները մասնակցություն ունեցան Էրազմուս+ ծրագրի տեղեկատվական օրվան, որը տեղի ունեցավ Վանաձորի տեխնոլոգիական կենտրոնում:
Միջոցառման ընթացքում ներկայացվեց բուհերի պրոֆեսորադասախոսական կազմի և ուսանողների համար հասանելի դրամաշնորհային հնարավորությունները։
Միջոցառմանը ներկա էին Էրազմուս+ բարձրագույն կրթության փորձագետները, ինչպես նաև այլ համալսարանների ներկայացուցիչներ, ովքեր իրենց բուհերում կազմակերպում և իրականացնում են Էրազմուս+ շարժունության և կարողությունների զարգացման ծրագրեր։ Խոսվեց նաև ակադեմիական և երիտասարդական շարժունությունից, կարողությունների զարգացման ծրագրերից, Էրազմուս+ կարողությունների զարգացման ծրագիր գրելու փորձից:
Էրազմուս+ տեղեկատվական օրերի նպատակն է խրախուսել փորձի փոխանակում Էրազմուս+ իրականացնող բուհերի և անհատների միջև, ողջունել ծրագրում դեռևս չընդգրկված բուհերին, ինչպես նաև հարթակ հանդիսանալ հարց ու պատասխանների համար։
Հայաստանի Հանրապետությունում կրթական համակարգը պահանջում է մի շարք խնդիրների լուծում, որոնցից ամենակարևորը կրթության որակի բարելավումն է: Այս որոշումը մեծապես կախված է կրթական, հետազոտական և դաստիարակչական գործընթացներից:
Ինտեգրացիոն մոտեցումը պետք է ապահովի ուսանողների ժամանակակից գիտելիքների տիրապետում, մասնագիտական հմտություններ և կարողություններ` գործնական խնդիրների լուծման համար, ինչպես նաև ուսումնական հաստատությունների շրջանավարտներից պահանջվում է նոր մասնագիտական մտածողություն, բարձր շարժունակություն, թիմային գործունեություն:
Ճարտարագիտական համալսարանը գտնվում է ընդհանուր կրթական բարեփոխումների և Եվրոպական կրթական տարածքին ինտեգրվելու Բոլոնյան գործընթացի մեջ: Ըստ այդմ, ՎՄ-ը ևս խնդիր ուներ համապատասխանեցնելու կրթական որակները եվրոպական չափանիշներին, աշխատաշուկայի պահանջներին ու կարիքներին համապատասխան, ինչպես նաև ժողովրդավարական հասարակության ակտիվ դիրքորոշում ունեցող քաղաքացիների կրթման, գիտելիքների առաջատար և լայն հենքի ձևավորման անհրաժեշտության առումով: ՀՊՃՀ ՎՄ-ը 1999թ.-ից ներգրավվեց մայր համալսարանի բարեփոխումային ծրագրերի շրջանակներում. մասնաճյուղում հաջորդաբար ստեղծվում են համալսարան-արդյունաբերություն փոխկապակցության, ուսանողական կարիերայի կենտրոններ:
Վերջին տարիներին ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղում փորձեր են արվում տարբեր կուրսերի ուսանողների ներգրավմամբ թիմային աշխատանքներ կատարելու, ներառյալ՝ ձեռնարկությունների կողմից մասնաճյուղին առաջարկված թեմաների հետ կապված: Թիմերում ներգրավված ուսանողները հնարավորություն ունեն ներկայացնել իրենց կատարած աշխատանքների որոշակի հատված՝ որպես ավարտական աշխատանք կամ մագիստրական թեզ: Ի դեպ, թիմային աշխատանքի արդյունքները պարբերաբար զեկուցվել են ուսանողական գիտաժողովներում, հետագայում այդ արդյունքների մի մասը ներկայացվել են որպես գիտական հոդվածներ, հրատարակվել տարբեր գիտական ժողովածուներում:
Վանաձորի «Ավտոգեն-Մ» ՍՊԸ-ի կողմից մասնաճյուղին առաջարկվում է ուսումնասիրել գործարանի կողմից թողարկվող արտադրանքի որակի խնդիրները: Թեման ամբիոնի կողմից հանձնարարվում է ամբիոնի դոցենտ Մ. Նաջարյանին և «Ձեռնարկությունների տնտեսագիտություն և կառավարում մեքենաշինության ճյուղում» մասնագիտությամբ սովորող երրորդ կուրսի ուսանողուհի Աննա Եղոյանին:
Թեմայի կատարման ընթացքում ուսանողուհին ղեկավարի հետ բազմիցս այցելել է «Ավտոգեն-Մ» գործարան, տեղում ծանոթացել խնդրին, հանդիպել գործա-
րանի առաջավոր մասնագետների հետ, հավաքել է անհրաժեշտ տվյալներ, որոնք հնարավորություն են տվել նրան լուծելու առաջադրված խնդիրները:
«Ավտոգեն -Մ» գործարան: Հավաքման արտադրամաս
Կատարվել է Վանաձորի «Ավտոգեն-Մ» գործարանում «Մայակ–2–01» գազակտրիչի արտադրման տեխնոլոգիական գործընթացի վերլուծությունը: Որակի վերահսկման վիճակագրական մոդելի կիրառմամբ պարզվել է, որ տեխնոլոգիական այդ գործընացը չի ապահովում անհրաժեշտ ճշտությունը: Բացահայտվել են որակի վրա ազդող գործոնները և տրվել այդ ամենի քանակական ու որակական գնահատականը:
Վանաձորի «Ավտոգեն-Մ» գործարանին առաջարկվել է վերանայել բացահայտված գործոններից յուրաքանչյուրի ազդեցությունը իլի տրամագծի (Ø7) ճշտության վրա: Ուսումնասիրման արդյունքում գործարանին առաջարկվել է անճշտությունների շտկման ու կանխարգելման միջոցառումներ՝ ապահովելու համար արտադրանքի պահանջվող որակը:
Ուսումնասիրման արդյունքները ուսանողուհին զեկուցել է մասնաճյուղի 2013թ., 2014թ.. ուսանողական գիտական տարեկան գիտաժողովների լիագումար նիստերում, այնուհետև հետազոտման արդյունքները հրատարակել է 2 գիտական հոդվածներ տարբեր գիտական ամսագրերում: Հետազոտման նյութը Աննա Եղոյանը 4-րդ կուրսում բակալավրի կրթական ծրագրով ներկայացրել է որպես դիպլոմային աշխատանք և հաջողությամբ պաշտպանել այն: Նույն տարին ընդունվել է նշված մասնագիտության մագիստրատուրան, շարունակել հետազոտությունները և արդյունքները զեկուցել 2014թ. ՀԱՊՀ պրոֆեսորադասախոսական համաժողովին: Զեկույցը գիտական հոդվածի տեսքով նույն թվականին հրատարակվել է համաժողովի
«Լրաբեր» գիտական հոդվածների ժողովածուում (Նաջարյան Մ.Թ., Եղոյան Ա.Մ. «Մայակ 2-01» գազակտրիչի տեխնիկական որակի վերահսկման վիճակագրական մոդելի մշակումը-ՀՊՃՀ, «Լրաբեր» Գիտական հոդվածների ժողովածու, մաս II, 2014թ.): Այնուհետև նույն թեմայի շրջանակներում արդյունքները ամփոփ տեսքով Աննա Եղոյանը ներկայացրել է որպես մագիստրական թեզ:
Հայաստանի Ազգային Ագրարային Համալսարանի կողմից նախագծվել է այգեփոր մեքենա, որը նախատեսված է պտղատու և խաղողի այգիների միջբնային և միջվազային տարածությունների մշակման համար: Այն հնարավորություն է տալիս նշված մշակումները իրականացնել ավելի արդյունավետ, մատչելի և կարճ ժամանակահատվածում, փոխարինելով ձեռքի աշխատանքը:
Այգեփոր մեքենան արտադրելու համար համալսարանը դիմել է ՉինՎան ՍՊԸ-ին, և գործարանը պատրաստել է սարքի փորձանմուշը և փորձարկել այն: Արտադրություն սկսելու համար համապատասխան միջոցների ձեռքբերման նպատակով գործարանին աջակցություն է ցուցաբերել Վանաձորի տեխնոլոգիական կենտրոնը` խորհրդատվություններով և առաջարկություններով:
Գործնական հանդիպումներ ՉինՎան ՍՊԸ-ում
Ձեռնարկությունը ծագած խնդրների լուծումները գտնելու ակնկալիքով դիմել է նաև ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղին: Այդ նպատակով մասնաճյուղում ստեղծվել է աշխատանքային խումբ: Խմբի առջև խնդիր է դրվել` կատարել շուկայի ուսումնասիրություն, կազմել բիզնես պլան, մշակել ներդրումային ռազավարության պլան:Աշխատանքային խմբում (ղեկավարտ.գ.թ., դոցենտ Միքայել Նաջարյան) ընդգրկվել են մասնաճյուղի «Ձեռնարկությունների տնտեսագիտություն և կառավարում (մեքենաշինության ճյուղում)» մասնագիտությամբ սովորող երրորդ կուրսի ուսանողուհիներ Գոհար Դարբինյանը, Աստղիկ Սարոյանը և մեկ տարի անց նրանց է միացել արդեն երրորդ կուրսեցի Էդիտա Հովհաննիսյանը: Աշխատանքային խմբում ընդգրկվել են նաև Վանաձորի տեխնոլոգիական կենտրոնի (Նելսոն Մամուլյան), ՉինՎան ՍՊԸ-ի (Տոմա Կարապետյան), ՀԱԱՀ (Ժուլվեռն Մկրտչյան) աշխատակիցներ:
Նախատեսվել է կազմել բիզնես փաթեթ և այն տրամադրել ձեռնարկությանը` ոլորտում որոշակի գործառույթների իրականացման համար: Թիմն ուսումնասիրել է ձեռնարկության ներդրումային ռազմավարության զարգացման և հնարավոր ներդրումների որոնման խնդիրները, որում իր գործնական օգնությունն է ցուցաբերել Վանաձորի տեխնոլոգիական կենտրոնը (Ն.Մամուլյան): Ընդհանուր առմամբ աշխատանքային խումբը փորձել է օգնել ձեռնարկությանը, գտնել այն անհատներին կամ կազմակերպություններին, ովքեր շահագրգռված են ներդրումներ կատարել գյուղատնտեսության ոլորտում, այլ խոսքով անտարբեր չեն մեր երկրի ապագայի նկատմամբ ու ցանկանում են աջակցել տեղական արտադրությանը՝ այդ կերպ խթանելով գյուղատնտեսության զարգացումը:
Վանաձորի մասնաճյուղում ստեղծված աշխատանքային խումբը փորձել է գտնել տարբեր ուղիներ, այդ թվում նաև միջազգային ծրագրեր, օգնել գործարանին կազմակերպել մեքենայի սերիական արտադրությունը և աջակցել մարքեթինգային հետազոտությունների և տեղեկատվության տարածման գործում:
Խմբի կատարած աշխատանքը համագործակցության յուրահատուկ օրինակ է՝ միտված բացահայտելու ու հնարավոր լավագույն տարբերակով լուծելու ձեռնարկության խնդիրները: Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի Վանաձորի մասնաճյուղի, Վանաձորի ՉինՎան ՍՊԸ-ի և Վանաձորի տեխնոլոգիական կենտրոնի միջև 2015 թ.-ից կա եռակողմ համագործակցություն:
Ուսանողների մոտ առաջացած խնդիրների պարզաբանումը ՉինՎան ՍՊԸ-ում ՀՊԱՀ-ի առաջնակարգ մասնագետ, սարքը նախագծող Ժուլվեռն Մկրտչյանի հետ։
Թիմի ուսանողները, ղեկավարները բազմիցս եղել են ՉինՎան ՍՊԸ-ում, տեսել արտադրանքը, քննարկումներ են կազմակերպել ձեռնարկության աշխատակիցների ու ագրարային համալսարանի ներկայացուցչի հետ:
Ըստ էության, աշխատանքային խմբի գլխավոր նպատակը ձեռնարկությանն աջակցելն ու գործնական առաջարկություններ անելն է, միտված ընկերության բիզնես հետաքրքրություններին: Սա համագործակցության լավ սկիզբ է, այն կկրի շարունակական բնույթ, որպեսզի Հայասատանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի Վանաձորի մասնաճյուղի ճարտարագիտական միտքը ներդրվի արտադրու- թյան զարգացման համար: Թիմի կատարած աշխատանքների արդյունքները ուսանողները զեկուցել են Վանաձորի մասնաճյուղի 2016 թվականի ուսանողական գիտական տարեկան գիտաժողովի լիագումար նիստում, որպես թիմային աշխատանքի հաշվետվություն:
Կատարած ուսումնասիրությունների որոշակի մաս ներկայացված է ավարտական խմբի երկու ուսանողուհիների Գոհար Դարբինյանի և Աստղիկ Սարոյանի դիպլոմային աշխատանքներում, հետագայում թեման շարունակվել և ձևակերպվել է նաև նրանց մագիստրոսական թեզերում: 2016 թվականին համագործակցությունը ՉինՎան ՍՊԸ-ի հետ շարունակվում է: Առաջանում են նոր գաղափարներ:
Քննարկումներ դիպլոմային աշխատանքների պաշտպանությունից առաջ
(Գոհար Դարբինյան և Աստղիկ Սարոյան)
Գյուղատնտեսության մեքենայացումը գյուղատնտեսա-կան արտադրության ճյուղերում ձեռքի և կենդանի քարշող ուժի փոխարինումն է մեքենայացված աշխատանքով, ինչը բարձրացնում է աշխատանքի արտադրողականությունը, իջեցնում արտադրանքի ինքնարժեքը։ Այս զարգացումներին ընդառաջ Վանաձորի «ՉԻՆՎԱՆ» ՍՊԸ-ն առաջ է քաշել գաղափար, որի նպատակն է Լոռու մարզում թիրախային 3 շրջաններում հիմնել գյուղտեխնիկայի վարձակալության և սպասարկման կայաններ, որոնք հնարավորություն կտան ֆերմերներին գյուղատնտեսական աշխատանքներն իրականացնել օգտագործելով համապատասխան գյուղտեխնիկա:
Մեքենատրակտորային կայանները նպատակ են հետապնդում տվյալ տարածաշրջանում իրականացնել ինչպես գյուղատնտեսական արտադրության համալիր մեքենայացումը, այնպես էլ գյուղատնտեսական նշանակության տեխնիկական միջոցների սպասարկումը և նորոգումը, լուծելու պահեստամասերի, նավթամթերքի, պարարտանյութերի մատակարարման խնդիրները: Սա հնարավորություն կտա ընդլայնելու ցանքատարացքները, բարձրացնելու արտադրողականությունը, ավելացնելու նոր աշխատատեղեր:
Գաղափարի իրագործման ընթացքում «ՉԻՆՎԱՆ»-ը, հիմք ունենալով ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի հետ անցած տարիների համագործակցության փորձը, առաջարկեց մասնաճյուղին մասնակցելու նախագծի իրականացման աշխատանքներին: Ձևավորվեց աշխատանքանյին խումբ` մասնաճյուղի «Տնտեսագիտություն» մասնագիտությամբ երրորդ և չորրորդ կուրսերի ուսանողներից (Էդիտա Հովհաննիսյան, Անժելա Հովհաննիսյան, Աստղիկ Միքայելյան) և ընկերության մասնագետներից:
Թիմի կողմից կատարվեցին հարցումներ գյուղատնտեսությամբ զբաղվող մարդկանց շրջանում, պարզելու համար թե մեքենատրակտորային կենտրոնների ստեղծման դեպքում նրանք կօգտվեն արդյոք այդ կայանների ծառայություններից: Իրականացվեց տարբեր տարածաշրջաններում (Սպիտակի, Թումանյանի, Ստեփանավանի-Տաշիրի) մշակաբույսերի տեսակների և մշակվող հողատարածքների մասին անհրաժեշտ տվյալների հավաքագրում:
Ստացված տվյալների հիման վրա խմբի կողմից ընտրված տարածաշրջանների համար, կախված ցանքատարածություններից և մշակաբույսերի առանձնահատկություններից, կատարվել է համապատասխան սարքավորումների ընտրություն, որոնք կնպաստեն գյուղատնտեսական աշխատանքների մեքենայացմանը և գյուղատնտեսական աշխատանքները կդարձնեն ավելի արդյունավետ:
Մեքենատրակտորային կայանների ստեղծումը կազմակերպելու է «ՉԻՆՎԱՆ» ՍՊԸ-ն, որի արտադրական հնարավորությունները թույլ են տալիս իրականացնելու տրակտորների հավաքում, կցորդիչ սարքավորումների արտադրություն, գյուղտեխնիկայի վերանորոգում: Մասնավորապես քարքարոտ ռելիեֆների այգիների միջբնային տարածությունների մշակման համար ՉԻՆՎԱՆ ՍՊԸ-ն անցյալ տարի իրականացրել է Հայաստանի Ազգային Ագրարային համալսարանի կողմից ներկայացված նախագիծը` գործարանում պատրաստվել է սարքի նմուշը և փորձարկվել: Ինչպես վերը նշվեց, նախագծի գործարար ծրագրի կազմման աշխատանքներում ակտիվ մասնակցել են մասնաճյուղի III և IV ուսանողները` Սարոյան Աստղիկը, Դարբինյան Գոհարը և Հովհաննիսյան Էդիտան: Կատարված աշխատանքների մասին նրանք զեկուցել են ուսանողական գիտական կոնֆերանսում:
Business Development Support for innovative technology oriented start-ups
Մեքենատրակտորային կայանների ստեղծման նախագիծը ներկայացվել է «Innovation Matching Grants» դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակներում ֆինանսավորում ստանալու համար: «ՉԻՆՎԱՆ» ՍՊԸ-ն Լոռու մարզում կատարել է 200 տնտեսվարողների հարցում: Ֆերմերների շրջանում իրականացված հարցումները ցույց են տվել, որ միջին հաշվով, մեքենատրակտորային կայանների տեխնիկայի 15-25%-ով ցածր սակագնի կիրառման պարագայում գյուղացիների և ֆերմերային տնտեսությունների 65%-ը հետաքրքրված են գյուղտեխնիկայի շահագործման հեռանկարով: Գրեթե բոլոր տեսակների` հատկապես մինիտրակտորների, առանձին կցորդիչների նկատմամբ առկա է պոտենցիալ պահանջարկի բարձր մակարդակ:
Թիմի կատարած ուսումնասիրությունների արդյունքում որոշվել է յուրաքանչյուր տարածաշրջանի ցանքատարածության համար անհրաժեշտ մեքենասարքավորումների տեսակները և անհրաժեշտ քանակը: Հավաքագրված լայնածավալ տվյալների հիման վրա աշխատանքային թիմի կողմից կազմվել է բիզնես-պլան, որտեղ հստակ ներկայացված է անհրաժեշտ գյուղտեխնիկայի չափը՝ ըստ համապատասխան կայանների:
Աշխատանքային խմբի կողմից մշակված բիզնես պլանը գտնվում է գյուղնախարարությունում, ինչպես նաև ներկայացվել տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարություն, այն քննարկման փուլում է և առաջիկայում հույս ունենք, որ անհրաժեշտ ֆինանսավորման դեպքում հնարավոր կլինի իրագործել:
Կառավարության կողմից ծրագրի ֆինանսավորման և իրականացման արդյունքում կունենանք՝
- Լոռու մարզում գյուղատնտեսական արտադրության համալիր մեքենայացում
- Գյուղատնտեսական մշակաբույսերի արտադրողականության բարձրացում
- Հիմնավոր նախադրյալներ ընդլայնելու ցանքատարածքները
- Նոր աշխատատեղերի ստեղծում մեքենատրակտորային կայաններում
- Արտադրանքի որակի բարձրացում
- Նշված կայաններում ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի համապատասխան մասնագիտական կրթություն ստացած շրջանավարտների համար մեքենատրակտորային կայաններում աշխատելու հնարավորություն:
Թիմի կատարած աշխատանքների արդյունքները ուսանողները զեկուցել են Վանաձորի մասնաճյուղի 2017 թ. ուսանողական գիտական տարեկան գիտաժողովի լիագումար նիստում, որպես թիմային աշխատանքի հաշվետվություն:
Կատարած ուսումնասիրությունների որոշակի հատված ներկայացված է բակալավրի կրթական ծրագրով ավարտական խմբի երկու ուսանողուհիների` Անժելա Հովհաննիսյանի և Աստղիկ Միքայելյանի ավարտական աշխատանքներում:
2017 թ. դեկտեմբերին բակալավրիատի ուսանողներ Անժելա Հովհաննիսյանը, Աստղիկ Միքայելյանը և մագիստրատուրայի առաջին կուրսի ուսանողուհի Էդիտա Հովհաննիսյանը հրատարակում են գիտական հոդված (M.T.Наджарян, Э.Н.Оганисян, А.А.Оганисян, А.А.Микаелян «Программа создания аренды сельхозтехники и станции обслуживания в регионе Лори РА» БЕНИФИЦИАР< журнал об экономических науках, Кемерово, 2017.):
2017-2018թվականներին ընդլայնվում են համագործակցության շրջանակները Լոռու մարզի Առևտրաարդյունաբերական պալատի, ՉինՎան ՍՊԸ-ի, Վանաձորի համայնքապետարանի զարգացման ծրագրերի, արտաքին կապերի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժնի (Ն. Մամուլյան) և ՎՏԿ-ի հետ:
Հայաստանը ագրոկենսաբազմազանության կարևոր կենտրոն է համարվում: Ըստ ՀՀ կառավարության գործունեության հրապարակված արդյունքների՝ գյուղատնտեսության ոլորտում զբաղվածները կազմում են բնակչության ընդհանուր թվի 45,6%-ը, ինչը վկայում է այն մասին, որ գյուղատնտեությունը Հայաստանում նաև սոցիալական մեծ նշանակություն ունի:
Ուստի անհրաժեշտ է մշտապես ժամանակի թելադրանքին համապատասխան նոր ծրագրեր մշակել գյուղատնտեսության զարգացման համար: Որպես գյուղատնտեսության ոլորտը բարելավող միջոց կարելի է դիտարկելագրոտեխնոպարկի ստեղծումը, որը տարածաշրջանում կլինի առաջինը:
Ագրոտեխնոպարկը նպատակահարմար է ստեղծել Լոռու մարզում, որտեղ առկա են բոլոր անհրաժեշտ պայմանները, այդ թվում նաև պոտենցիալ գիտական ներուժի առկայությունը: ՀՀ Լոռու մարզի տարածքային զարգացման տեսլականն է՝ 2025թ. Լոռու մարզը կունենա բազմաճյուղ, զարգացած արդյունաբերություն, արդիականացված գյուղատնտեսություն, ՏՏ ոլորտ և զարգացած զբոսաշրջություն:
Ագրոտեխնոպարկում ծավալված գործունեության շնորհիվ այս տեսլականը կդառնա առավել քան իրատեսական:
Այսպիսով, նախատեսվում է Լոռու մարզում ստեղծել ագրարային տեխնոպարկ: Վերջինս բազմակողմանի նորարարական կառույց է, որը հանդիսանում է փոքր և միջին ձեռնարկությունների աջակցման օբյեկտ և որի գործունեությունն ուղղված է գյուղատնտեսական աշխատանքների մեքենայացմանը և գյուղատնտեսության ոլորտում ինովացիոն մտքի իրագործմանը:
Լոռու մարզի Առևտրաարդյունաբերական պալատի (նախագահ Սամվել Նաջարյան) կողմից առաջ քաշված այս գաղափարի իրականացմանը ակտիվ մասնակցություն ունեն նաև ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի բարձր կուրսերի ուսանողները: Նախորդ տարիների համագործակցության հաջողված փորձը հիմք է տալիս եզրակացնելու, որ ունակ ուսանողների մասնակցությունը նախագծի իրականացմանը կարևոր նշանակություն կարող է ունենալ:
Թիմի կատարած աշխատանքի արդյունքների հիման վրա կազմվել է ագրոտեխնոպարկի կառուցվածքը առանձին մոդուլներով: Ստեղծվող ագրոտեխնոպարկն իր մեջ ներառելու է հետևյալ մոդուլները.
- Գյուղատնտեսական մեքենաշինական գործարան (ներկայացված է որպես առանձին ներդրումային ծրագիր)
- Մեքենատրակտորային կայաններ (այսուհետ ՄՏԿ), ներկայացված է որպես առանձին ներդրումային ծրագիր, որում ավելի վաղ մասնակցել են մասնաճյուղի ուսանողուհիներ Էդիտա Հովհաննիսյանը, Անժելա Հովհաննիսյանը և Աստղիկ Միքայելյանը)
- Ուսումնահետազոտական կենտրոն
- Տրակտորների հավաքման և տրակտորների համար կցորդիչ սարքավորումների պատրաստման արտադրամաս
- Ջերմոցային տնտեսություն
- Ձկնաբուծություն
- Անասնապահություն և խտացված անասնակերի արտադրություն
- Թռչնաֆաբրիկա:
Ագրարային տեխնոպարկի ստեղծման արդյունքում հնարավոր կդառնա ներքին շուկայում գյուղմթերքի պահանջարկն ապահովել տեղական արտադրության, էկոլոգիապես մաքուր արտադրանքով, միաժամանակ ավելացնելով գյուղմթերքի արտահանման ծավալները:
Առանձնահատուկ նշանակություն ունի ագրոտեխնոպարկի ուսումնահետազոտական կենտրոնը: Գրագետ և աշխատանքային նրբություններին տիրապետող և համապատասխան հմտություններով ֆերմերների պատրաստումը (վերապատրաստումը) կնպաստի առկա ռեսուրսների ճիշտ բաշխմանը և օգտագործմանը, որի արդյունքում կբարձրանա ինչպես ակնկալվող արտադրանքի քանակը և որակը, այնպես էլ ֆերմերի եկամուտը: Գիտական հետազոտություններն էլ նոր հնարավորություններ կստեղծեն գյուղատնտեսության արդիականացման համար:
Թիմի անդամները մասնակցում են ՎՏԿ-ում կազմակերպված Եվրոպական երկրներ արտահանման գործիքների, ինչպես նաև օժանդակ ծրագրերի և գործիքների վերաբերյալ տեղեկատվական սեմինարին
Ագրարային տեխնոպարկի ստեղծումից, ապրանքների արտադրումից և նրա մատուցած ծառայություններից հետո Լոռու մարզի սոցիալ-տնտեսական ոլորտը զգալիորեն կփոխվի դեպի լավը:
Ագրոտեխնոպարկի նախագծի նախնական տարբերակը, որի համահեղինակներից են ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի «Տնտեսագիտություն» մասնագիտության բակալավրի, մագիստրատուրայի տարբեր կուրսերի ուսանողներ (Էդիտա Հովհաննիսյան, Անժելա Հովհաննիսյան, Աստղիկ Առաքելյան), ներկայացված է ՀՀ կառավարություն՝ պետական աջակցություն ստանալու համար: Միաժամանակ աշխատանքային խումբը փորձում է նախագծի իրականացման համար ներգրավել ներդրողներ ինչպես մեր երկրից, այպես էլ արտասահմանից:
Հուսանք, որ նախագծի ֆինանսավորման դեպքում Վանաձորում հիմնված ագրարային տեխնոպարկը էական փոփոխություն կբերի ողջ տարածաշրջանին, որի մեջ մեծ ներդրում կունենան մասնաճյուղի ուսանողները:
Շարադրանքից ակնհայտ է, որ թիմային աշխատանքում մասնակցում են մասնաճյուղի «Տնտեսագիտություն» մասնագիտությամբ սովորող տարբեր կուրսի ուսանողները, որոնք ներգրավված են տնտեսական խնդիրների լուծման աշխատանքներին: Անհրաժեշտ է ընդգծել նաև արդեն թիմային աշխատանքի փորձ ունեցող բարձր կուրսի ուսանողների աջակցությունը ցածր կուրսեցիներին:
Թիմի ձեռքբերումներից են նաև տարբեր միջոցառումներին, համաժողով-ցուցահանդեսներին մասնակցությունը:
Նշված ժամանակահատվածում ուսանողների թիմային աշխատանքի արդյունքները ցույց են տալիս, որ դրա արդյունավետությունը բավականին բարձր է՝ որակյալ և ըստ նշանակության մասնագետի պատրաստման, համագործակցության ընդլայնման հնարավորությունների, ուսանողների տեսական, գիտական և հատկապես գործնական գիտելիքների կուտակման հնարավորությունների, տարբեր կուրսերի ուսանողների համախմբման, փոխօգնության, թիմի ներսում և դրանից դուրս գիտելիքների փոխանակման, անձնական հրաշալի փոխհարաբերությունների առումով:
Այս ամենը անշուշտ նպաստում են վաղվա անհատի ձևավորմանը:
- Ներկայացված աշխատանքները համագործակցության յուրահատուկ օրինակ է՝ միտված բացահայտելու ու հնարավոր լավագույն տարբերակով լուծելու ձեռնարկության խնդիրները:
- Համագործակցությունը տնտեսվարողների հետ կկրի շարունակական բնույթ, որպեսզի Հայասատանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի Վանաձորի մասնաճյուղի ճարտարագիտական միտքը ներդրվի արտադրության զարգացման համար:
ՀԱՊՀ Վանաձորի մասնաճյուղի
ՈԻՄ բաժնի վարիչ տ.գ.թ., դոցենտ Միքայել Նաջարյան
2018թ.
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք ներբեռնել այստեղից։